काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग चर्को विवाद भएपछि युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीलाई ह्वाइट हाउसबाट बाहिर निकालिएको छ । दुई नेताबीच शुक्रबार करिब १० मिनेटसम्म चलेको छलफलमा राजनीतिक र कूटनीतिक विषयमा गहन छलफल भएको थियो । जेलेन्स्की अमेरिका भ्रमणमा रहेका बेला उक्त घटना भएको थियो र उनीसँग जारी वार्ताका क्रममा तनाव बढेको थियो ।

जेलेन्स्की बिहान करिब ११ बजे अमेरिका छोडेर बेलायतको राजधानी लण्डन पुगेका थिए । त्यहाँ उनी आज आइतबार हुन लागेको युरोपेली देशहरुको महत्वपूर्ण शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुँदैछन् । यस शिखर सम्मेलनमा फ्रान्स, जर्मनी, डेनमार्क, इटाली र अन्य युरोपेली देशका प्रतिनिधि सहभागी हुनेछन् । यसका अलावा नेटोका महासचिव तथा युरोपेली संघ र युरोपेली परिषद्का अध्यक्षको पनि यो शिखर सम्मेलनमा सहभागिता रहनेछ । शिखर सम्मेलनमा युक्रेन संकट र युरोपको सुरक्षा र आर्थिक अवस्थालगायत अन्य विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा छलफल हुने अपेक्षा गरिएको छ।

यसैबीच युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्की र अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पबीचको चर्को बहसपछि नाटोका महासचिव मार्क रुटेले जेलेन्स्कीलाई महत्त्वपूर्ण सल्लाह दिएका छन् । रुट्टेले शनिबार भने कि जेलेन्स्कीले ट्रम्पसँगको आफ्नो सम्बन्ध सुधार्ने उपाय खोज्नुपर्छ। उनले युक्रेनका राष्ट्रपतिले युक्रेनका लागि अमेरिकी राष्ट्रपतिले अहिलेसम्म गरेका कामको सम्मान गर्न जरुरी रहेको कुरा पनि बुझ्नुपर्ने बताए ।

नाटो महासचिवको प्रतिक्रिया र ट्रम्पको योगदान

युक्रेनलाई अमेरिकी सहयोगको सन्दर्भमा मार्क रुटेले भने कि ट्रम्प प्रशासनले २०१९ मा युक्रेनलाई जेभलिन एन्टिट्याङ्क मिसाइलहरू उपलब्ध गराएको थियो, जुन २०२२ मा रुसविरुद्ध युक्रेनी रक्षामा अत्यन्त महत्त्वपूर्ण साबित भयो। रुटेले यो कदम युक्रेनलाई ट्रम्पको समर्थनको एउटा महत्वपूर्ण उदाहरण भएको पनि बताए। नेटो महासचिवले जेलेन्स्कीलाई अमेरिकी राष्ट्रपतिले युक्रेनको सुरक्षा र सार्वभौमसत्ताका लागि धेरै महत्वपूर्ण कदम चालेकाले ट्रम्पको यो योगदानको उचित सम्मान गर्नुपर्ने बताए । रुटे विश्वास गर्छन् कि यो सम्झौता र सहयोग युक्रेनको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ, विशेषगरी जब रुसविरुद्ध संसारभर द्वन्द्व चलिरहेको छ।

अमेरिका र युरोपबीच बढ्दो दूरी

ओभल अफिसमा जेलेन्स्की र ट्रम्पबीचको चर्को बहसपछि अमेरिकी अधिकारीहरूले ट्रम्पको समर्थन मात्र गरेनन्, युरोपेली नेताहरूले पनि यस विषयमा आफ्नो धारणा व्यक्त गरेका थिए। युरोपेली देशहरू जेलेन्स्कीको समर्थनमा उभिएका देखिए पनि ह्वाइट हाउस र अमेरिकी प्रशासन ट्रम्पको साथमा थियो । अमेरिकी राष्ट्रपतिले युक्रेनी राष्ट्रपतिको कार्यले तेस्रो विश्वयुद्धको जोखिम बढाउन सक्ने र उनको निर्णयले लाखौं मानिसको जीवनमा खेलवाड भएको भन्दै बहसका क्रममा जेलेन्स्कीको आलोचना गरेका थिए । त्यसपछि, जेलेन्स्कीले कुनै पनि खनिज सम्झौता बिना ह्वाइट हाउस छोडे, स्थिति थप तनावपूर्ण बनायो। युरोपेली साझेदारहरूले जेलेन्स्कीलाई समर्थन गरे पनि ह्वाइट हाउसमा ट्रम्पसँगको यो कुराकानीपछि अमेरिका र युरोपबीच गहिरो दरार उत्पन्न भएको छ।

नाटो महासचिवको आह्वान र शान्तितर्फको कदम

मार्क रुटेले अमेरिकाले युक्रेनमा दिगो शान्ति ल्याउने दिशामा काम गरिरहेकोमा आफू विश्वस्त रहेको बताए । यसका लागि सबै दल एकजुट भएर सहकार्यको भावना कायम राख्नु जरुरी छ । रुट्टेले जेलेन्स्कीलाई भविष्यमा शान्ति प्रक्रियालाई अगाडि बढाउन अमेरिकी राष्ट्रपति र उनको प्रशासनसँगको सम्बन्ध सुधार्न पनि आग्रह गरे। उनले लन्डनमा भेट्ने युरोपेली नेताहरूले युक्रेनलाई सुरक्षा प्रत्याभूति दिने र युक्रेनसँग भावी शान्ति सम्झौता गर्न मद्दत गर्ने आशा पनि व्यक्त गरे।