काठमाडाैं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बुधबार घोषणा गरे कि युक्रेन अमेरिकासँग खनिज सम्झौता गर्न तयार छ। ट्रम्पले युक्रेनी राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले शुक्रबार सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न अमेरिकाको भ्रमण गर्ने दाबी गरे। यो सम्झौता अमेरिकी सैन्य सहायताको बदलामा युक्रेनको दुर्लभ खनिज स्रोतहरूको प्रयोगसँग सम्बन्धित छ।

यो सम्झौता ट्रम्पको दबाब र धम्कीपछि भइरहेको छ। जेलेन्स्कीले खुलासा गरे कि ट्रम्पले रुसविरुद्धको युद्धमा सहयोगको नाममा अमेरिकाले अहिलेसम्म प्राप्त गरेको लगभग ५०० अर्ब डलर फिर्ता माग गरिरहेको छ। जेलेन्स्कीले भने कि यदि ट्रम्पलाई युक्रेनको खनिजमाथि अधिकार नदिएको भए, युक्रेनको १० पुस्ता ५०० अर्ब डलर तिर्नमा खर्च हुने अवस्था छ । यस सम्झौतामा युक्रेनलाई अमेरिकी सुरक्षा ग्यारेन्टीको कुनै उल्लेख छैन।

सुरक्षा ग्यारेन्टीको मुद्दाले सम्झौतालाई विफल पार्न सक्छ

आफ्नो अमेरिका भ्रमणको बारेमा जेलेन्स्कीले यसलाई सुरुवात मात्र भएकाे बताएका छन् । यसको सफलता राष्ट्रपति ट्रम्पसँगको वार्तामा निर्भर गर्ने उनले बताए। उनले स्वीकार गरे कि एउटा प्रमुख मुद्दाले सम्झौतालाई विचलित गर्न सक्छ। युक्रेनले अमेरिकालाई दिँदै आएको सैन्य सहयोगको बारेमा अमेरिकाको हालको अडान के छ भनेर उनी जान्न चाहन्छन् ।

वास्तवमा, युक्रेन चाहन्छ कि युद्धविराम सम्झौताअन्तर्गत उसले भविष्यमा हुने कुनै पनि रूसी आक्रमणबाट सुरक्षाको ग्यारेन्टी पाउनुपर्छ, जबकि अमेरिकाले कुनै पनि ग्यारेन्टी दिन अस्वीकार गरिरहेकाे छ । जेलेन्स्कीले भने कि खनिज सम्झौताबाट हुने आम्दानी युक्रेन र अमेरिकाको संयुक्त खातामा जम्मा गरिनेछ र त्यसपछि युक्रेन अब अमेरिकाको ऋणी रहनेछैन।

युक्रेनमा विश्वको ५ प्रतिशत कच्चा पदार्थ 

युक्रेनमा विश्वको कुल दुर्लभ देश हाे, जहाँ पृथ्वीभर पाइने कच्चा पदार्थको लगभग ५ प्रतिशत हिस्सा छ। यसमा लगभग १ करोड ९० लाख टन ग्रेफाइट भण्डार छ। यसबाहेक, युक्रेनसँग युरोपको कुल लिथियम भण्डारको ३३ प्रतिशत छ। युद्ध सुरु हुनुभन्दा अघि, युक्रेनले विश्वव्यापी टाइटेनियम उत्पादनको ७ प्रतिशत ओगटेको थियो।

युक्रेनमा दुर्लभ पृथ्वीका धेरै महत्त्वपूर्ण भण्डारहरू छन्। यद्यपि, युद्धपछि यी मध्ये धेरै रूसको नियन्त्रणमा आए। युक्रेनी मन्त्री युलिया स्विरिडेन्कोका अनुसार रुसले कब्जा गरेको युक्रेनी भागमा ३५० अर्ब डलर बराबरको स्रोतहरू छन्।

सँगै, इलेक्ट्रोनिक्सदेखि सैन्य उपकरणहरूसम्म प्रयाेग हुने दुर्लभ १७ खालका तत्वकाे खानी पनि यहीँ छ । यो सूचना प्रविधि उद्योग, सौर्य ऊर्जा, रासायनिक उद्योगका साथै आधुनिक प्राविधिक तेल रिफाइनरी र अन्य धेरै उद्योगहरूमा प्रयोग गरिन्छ।

ट्रम्पले युक्रेनबाट ५०० अर्ब डलरको खनिज पदार्थको मागे

ट्रम्पले लगभग एक महिनादेखि युक्रेनी सरकारलाई अमेरिकालाई दुर्लभ खनिज पदार्थ दिन दबाब दिइरहेका थिए। उनले जेलेन्स्कीलाई धम्की दिए कि यदि यसो गरिएन भने, अमेरिकाले युक्रेनलाई थप सहयोग दिन बन्द गर्नेछ।