काठमाडौं । लेबनानमा भएको पेजर भीषण विस्फोटलाई लिएर ठूलो खुलासा भएको छ । विश्वभरका प्रमुख गुप्तचर एजेन्सीहरुबाट प्राप्त जानकारी अनुसार पेजर विस्फोटको अपरेशनलाई ‘बिलो द बेल्ट’ नाम दिइएको थियो । यति मात्र होइन, पेजरमार्फत हिजबुल्लाहलाई आक्रमण गर्ने एजेन्सीले ढुवानीका क्रममा ताइवानको ब्याट्री नियमित रूपमा बदलेको थियो। यस अवधिमा प्रतिस्थापन गरिएको ब्याट्री विशेष प्रयोगशालामा तयार गरिएको थियो। यसका लागि पाँच महिनाअघि विस्फोट गराउने एजेन्सीमा लेबनानले टेन्डर आह्वान गरेपछि यो रणनीति बनाइएको हो । अहिले विश्वभरका रक्षा विशेषज्ञ र जासूसी एजेन्सीहरूले यस प्रकारको आक्रमणलाई ठूलो चुनौतीका रूपमा लिएका छन्।
जानकारीका अनुसार इजरायलको जासूसी एजेन्सी मोसादले पाँच महिनाअघि यो सम्पूर्ण कारबाही गर्ने रणनीति बनाएको थियो।

गुप्तचर एजेन्सी स्रोतका अनुसार, पाँच महिनाअघि ताइवानको एपोलो गोल्ड कम्पनीको पेजरमा ब्याट्री बदल्न लेबनानले टेन्डर निकालेको थियो। यो टेन्डर लेबनानले “किस्का–३ फोटोको नाममा जारी गरेको थियो। लेबनानमा हिजबुल्लाह आतंककारीहरूले पेजर प्रयोग गर्छन्। त्यसैले इजरायलले यही टेन्डरका आधारमा थप रणनीति बनाउन ठूलो योजना बनाएको छ । विश्वभरका सबै गुप्तचर एजेन्सीहरूबाट प्राप्त जानकारीको आधारमा, यो कुरा बाहिर आएको छ कि ब्याट्री जसको लागि टेन्डर बनाइएको थियो र हिजबुल्लाह आतंककारीहरूका लागि ताइवानको एक कम्पनीलाई पठाइएको थियो। इजरायली गुप्तचर एजेन्सीहरूले प्रयोगशालामा ठ्याक्कै उही स्पेसिफिकेशनका ब्याट्रीहरू तयार पारेका थिए।

अन्तर्राष्ट्रिय गुप्तचर निकायलाई प्राप्त जानकारीमा इजरायली गुप्तचर एजेन्सीले प्रयोगशालामा तयार पारिएको ब्याट्रीमा ‘किस्का ३’ नामक विस्फोटक पदार्थ राखेको खुलासा भएको छ । जुन हिजबुल्लाहको पेजरमा जडान गरिएको ब्याट्रीमा विभिन्न तारहरू मार्फत जोडिएको थियो। त्यसपछि यो ढुवानी ताइवानबाट लेबनान कहिले पुग्ने हो भनी पर्खाइ रह्यो । जानकारीका अनुसार हिजबुल्लाह आतंककारीको पेजरमा प्रयोग हुने ब्याट्री भएको ढुवानी हवाई मार्गबाट ​​निस्कने बित्तिकै इजरायलको गुप्तचर निकायले रोकेको थियो । रोकावटका क्रममा गुप्तचर निकायले आफूलाई विदेशबाट आउने सामानको जाँच गर्ने एजेन्सीको रुपमा प्रस्तुत गरी ती ब्याट्रीको ढुवानी नियन्त्रणमा लिएको थियो । यो सम्पूर्ण घटनामा ताइवानबाट आएका ५ हजार ब्याट्रीहरू हाम्रो आफ्नै प्रयोगशालामा तयार पारिएका ब्याट्रीहरूले प्रतिस्थापन गरेका थिए।

जासूसी एजेन्सीसँग सम्बन्धित स्रोतका अनुसार यो सम्पूर्ण अपरेशनलाई इजरायली गुप्तचर एजेन्सीले ‘बिलो द बेल्ट’ नाम दिएको थियो। वास्तवमा यो अपरेशनलाई ‘बिलो द बेल्ट’ नाम दिनुको पछाडि ठूलो उद्देश्य थियो। जासूसी स्रोतका अनुसार पेजर अधिकांश मानिसको खल्तीमा रहन्छ। यस्तो अवस्थामा विस्फोट हुँदा यो पेजर कम्मरभन्दा तलको खल्तीमा विस्फोट हुने लक्ष्य थियो । जसका कारण शरीरको तल्लो भागको अंगलाई सबैभन्दा बढी क्षति पुग्न सक्छ । सोही कारण विष्फोटमा धेरैजसोको अनुहार र आँखाको तल्लो भागमा चोट लागेको छ । आक्रमणकारी एजेन्सीले कम्मरको तल्लो भागलाई सकेसम्म क्षति पु¥याउनका लागि सोही कारणले ‘बिलो द बेल्ट’ नाम राखेको गुप्तचर निकायसँग सम्बन्धित स्रोतले बताएको छ ।

गुप्तचर एजेन्सीसँग सम्बद्ध स्रोतका अनुसार इजरायली एजेन्सीले हिजबुल्लाहको पेजरको ब्याट्री मात्र परिवर्तन गरेको छैन तर यसको फ्रिक्वेन्सी ह्याक पनि गरेको छ । यही कारणले गर्दा मंगलबार जब ४५० मेगाहर्ज फ्रिक्वेन्सी भएको ताइवानको पेजरमा विस्फोट भएको थियो, एकैसाथ सन्देशको बिप (आवाज) सुनियो । यस बिपको साथ, हिजबुल्लाहका मानिसहरूले पेजर निकालेर आफ्नो आँखा अगाडि राख्दा विस्फोट भयो। वास्तवमा, विस्फोट गराउने खुफिया एजेन्सीलाई अग्रिम जानकारी थियो कि जब हिजबुल्लाहका सन्देशहरू एकसाथ आउँछन्, सबैले आफ्नो पेजर खोल्छन् र ठूलो आक्रमण हुनेछ।

विश्वका विभिन्न देशमा काम गरिसकेका रक्षा मामिलासँग सम्बन्धित एक वरिष्ठ अधिकारीले यस विस्फोटमा प्रयोग गरिएको प्रविधि नयाँ नभएको बताए । प्लाष्टिक एक्स्प्लोसिभ भनेर चिनिने यो प्रविधि विगतमा पनि विभिन्न तरिकाले विस्फोट गराउन प्रयोग हुँदै आएको छ । ती ब्याट्रीमा ‘किसका ३’ विस्फोटक पदार्थ राखिएको उनको भनाइ छ । पेजरमा रहेको लिथियम ब्याटरीले एकसाथ धेरै सन्देश आउँदा थाम्न नुकेर तातेपछि विस्फोट हुन्छविस्फोटपछि स्वभावतस् दुर्घटना। यस्तो अवस्थामा जुनसुकै एजेन्सीले यसरी विस्फोट गराए पनि सबैभन्दा पहिले केन्द्रीकृत प्रविधिको माध्यमबाट हिजबुल्लाहको पेजरमा रहेको ब्याट्रीलाई तताउने गरेको छ । अत्यधिक तातो हुँदा यी ब्याट्रीमा रहेको करिब ३ ग्राम विस्फोटक पदार्थ विस्फोट भएको थियो । जसका कारण हिजो मंगलबार लेबनानमा ११ जनाको ज्यान गएको छ भने तीन हजारभन्दा बढी घाइते भए र सयौं अपाङ्ग भएका छन् ।

विश्वमा पहिलो पटक यसरी दुश्मनमाथि आक्रमण भएपछि सबै गुप्तचर निकाय सतर्क भएका छन् । ह्यान्डहेल्ड ग्याजेटहरू विस्फोट गरेर ठूलो हमला गरिएको रक्षा विज्ञहरू विश्वास गर्छन्। ह्यान्डहेल्ड ग्याजेटहरू आगामी दिनमा पनि ठूलो चुनौती बन्न सक्छन् । रक्षा मामिलाका विज्ञ डा. एसपी विर्डीले यो ठूलो खतरा रहेको र पेजरभित्र ब्याट्री प्रतिस्थापन गर्दा विस्फोट भएको तरिका हेर्दा सावधान रहनुपर्ने बताए । यो घटनाबाट आतंककारीहरूले ठूलो सूचना पाएका छन्। यस्तो अवस्थामा आफ्नो हातमा रहेको मोबाइल फोन वा अन्य ग्याजेटसँग छेडछाड गरेर जो कोहीले पनि ठूलो आक्रमण गर्न सक्छ । तर, यो पूरै मामिला बाहिर आएपछि विश्वभरका सबै गुप्तचर निकाय र राष्ट्रिय सुरक्षासँग सम्बन्धित एजेन्सीहरू थप सावधानीपूर्वक तयारीमा जुटेका छन् ।

हिजबुल्लाहलाई आक्रमण गर्ने पेजरहरू बुडापेस्टमा बनाइएको थियो, ताइवानमा होइन

लेबनानमा श्रृङ्खलाबद्ध पेजर विस्फोटका सम्बन्धमा नयाँ बयान आएको छ। यो बयान ताइवानी कम्पनी गोल्ड अपोलोले दिएको छ। मङ्गलबार यस कम्पनीको पेजरमा विस्फोट भएको थियो, जसमा नौ जनाको मृत्यु भएको थियो भने करिब तीन हजार जना घाइते भएका थिए । कम्पनीले विस्फोट गराउने पेजर ताइवानमा नभई बुडापेस्टको एउटा कम्पनीले बनाएको बताएको छ । लेबनानको पेजर्समा मंगलबार भएको शृङ्खलाबद्ध बम विस्फोटमा परी नौ जनाको मृत्यु भएको छ भने करिब तीन हजार व्यक्ति घाइते भएका छन् । यस हमलामा हिजबुल्लाह लडाकुहरू निशाना बनेका थिए।

ताइवानी कम्पनीको दाबी छ– ती पेजर बुडापेस्टमा बनेका हुन् :-

ताइवानी कम्पनी गोल्ड एपोलो, जसको पेजरले विस्फोट गराएको थियो, को बयान बाहिर आएको छ। विज्ञप्तिमा कम्पनीले विस्फोट भएका पेजर बुडापेस्ट कम्पनीले बनाएको र ती पेजरमा ब्राण्ड नाम मात्र प्रयोग गरिएको जनाएको छ । युरोपेली कम्पनीसँग ताइवानी कम्पनी गोल्ड अपोलोको नाममा उत्पादनहरू उत्पादन गर्ने इजाजतपत्र छ। गोल्ड अपोलोका संस्थापक तथा अध्यक्ष चिङ–क्वाङले ताइपेईमा सञ्चारमाध्यमसँग कुरा गर्दै विस्फोट भएका पेजरहरू हामीले बनाएका होइनन्, हाम्रो ब्रान्ड नाम मात्रै भएको बताए ।
मिडिया रिपोर्टका अनुसार लेबनानी अधिकारीहरूले दाबी गरेका छन् कि इजरायलले हिजबुल्लाहविरुद्ध धेरै महिनादेखि आक्रमणको तयारी गरिरहेको थियो। हिजबुल्लाहले ताइवानी कम्पनी गोल्ड अपोलोलाई करिब पाँच हजार पेजर अर्डर गरेको थियो। जो हालै लेबनान पुगेका थिए । ट्र्याक हुने डरले हिज्बुल्लाह लडाकुहरूले पुरानो शैलीका पेजरहरू प्रयोग गरिरहेका थिए। एक वरिष्ठ लेबनानी अधिकारीले पेजरहरू निर्माण गरिरहँदा मोसादले पेजरभित्र विस्फोटक पदार्थले चिन्ह लगाइएको बोर्ड राखेको दाबी गरे। यस बोर्डबाट पेजरहरूले कोड प्राप्त गर्ने बित्तिकै यी पेजरहरू विस्फोट भए। विशेष कुरा के छ भने पेजरमा लगाइएको बोर्ड यस्तो प्रकारको थियो कि यसलाई स्क्यानरमा समात्न निकै गाह्रो थियो । (एजेन्सी)