काठमाडौं । चर्को गर्मीका कारण गर्मी हुने र डिहाइड्रेसन जस्ता समस्याहरूबारे हामी सबैलाई थाहा छ। तर के तपाईलाई थाहा छ यो गर्मी मौसमले धेरै रोगहरूलाई पनि जटिल बनाउन सक्छ। स्वास्थ्य विशेषज्ञहरु भन्छन् कि यो मौसम हाम्रो स्वास्थ्यका लागि धेरै तरिकाले समस्या हुन सक्छ। विशेषगरी मधुमेह वा रक्तचापको समस्या भएका व्यक्तिले विशेष हेरचाह गर्नुपर्छ । गर्मीको मौसममा तपाईंको रगतमा चिनीको मात्रा बढ्न सक्छ, त्यसैले यस मौसममा मधुमेह व्यवस्थापन धेरै महत्त्वपूर्ण छ।

आखिर, रक्त शर्करामा अत्यधिक गर्मी को प्रभाव के हुन्छ। आउनुहोस्, यसले शरीरमा इन्सुलिनमा कसरी साइड इफेक्ट गर्न सक्छ र मधुमेहका रोगीहरूले गर्मीमा के–के कुरामा ध्यान दिनुपर्छ भन्ने कुरा बुझौं।

निर्जलीकरण र मधुमेह समस्याः जलवायु परिवर्तनले हाम्रो स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष असर पारेको अनुसन्धानले देखाएको छ । यस्तो अवस्थामा मधुमेह भएका व्यक्तिहरूमा गर्मी मौसमले रगतमा चिनीको मात्रामा उतारचढाव ल्याउन सक्छ। उदाहरणका लागि, मधुमेह भएका व्यक्तिहरू चाँडै निर्जलीकरण हुन्छन् अरूहरू भन्दा बढी संवेदनशील हुन्छन्। यो अवस्था तातो गर्मीका दिनहरूमा सबैभन्दा खतरनाक मानिन्छ।

शोधकर्ताहरूका अनुसार निर्जलीकरणले तपाईंको रक्त शर्कराको स्तर बढाउन सक्छ। त्यसपछि, तपाईंले धेरै पटक पिसाब पास गर्न आवश्यक पर्दछ, जसले जटिलताहरू निम्त्याउन सक्छ।

मधुमेह र हिट स्ट्रोकको जोखिमः स्वास्थ्य विज्ञहरूले मधुमेहले रक्तनली र स्नायुलाई नोक्सान पुर्‍याउने भएकाले त्यस्ता व्यक्तिलाई गर्मी र यसको गम्भीर स्वरूपको जोखिम बढी हुने गरेको पाइएको छ । उच्च र अनियन्त्रित चिनीको स्तरले पसिनाको सामान्य उत्पादनलाई असर गर्ने, पसिना ग्रन्थि र स्नायुहरूलाई पनि क्षति पुर्‍याउन सक्छ।

जसका कारण शरीरलाई तापक्रम सन्तुलनमा राख्न समस्या हुन थाल्छ । यही कारणले गर्दा मधुमेह भएका व्यक्तिमा गर्मीको खतरा बढी हुन्छ ।

इन्सुलिन प्रयोगमा प्रभावः मधुमेह रोगीहरूमा उच्च तापमानको अर्को साइड इफेक्ट यो हो कि यसले तपाईंको शरीरमा इन्सुलिनको प्रयोगलाई पनि असर गर्न सक्छ। यदि तपाइँ मधुमेहको जटिलताका कारण पहिले नै इन्सुलिन इन्जेक्सन लिइरहनुभएको छ भने, अत्यधिक गर्मीको कारण यसको प्रभाव कम हुने जोखिम हुन्छ। यही कारणले गर्दा यो मौसममा सबैले मधुमेहको व्यवस्थापनमा विशेष सावधानी अपनाउनुपर्छ ।

गर्मीमा मधुमेहको जटिलताबाट बच्न अपनाउनु पर्ने सावधानीः

-प्रशस्त पानी पिउनुहोस्। निर्जलीकरणबाट बच्नको लागि यो महत्त्वपूर्ण छ, त्यसैले निश्चित गर्नुहोस् कि तपाईंले प्रशस्त तरल पदार्थ पिउनु भएको छ।

-शरिरलाई चिसो राख्न हल्का, खुकुलो लुगा लगाउने ।

-अल्कोहल पेय पदार्थहरू नपिउनुहोस्, किनकि रक्सी एक मूत्रवर्धक हो, यसले निर्जलीकरणको जोखिम बढाउन सक्छ।

-नियमित रूपमा आफ्नो रक्तसंचारको स्तर जाँच गर्नुहोस् ताकि यसलाई नियन्त्रण गर्न उपायहरू लिन सकिन्छ।

-यदि तपाईं बाहिर जाँदै हुनुहुन्छ भने, घामबाट जोगिनुहोस्। प्रत्यक्ष घामको किरणले तपाईंलाई हीट स्ट्रोकको जोखिममा पार्न सक्छ।