शनिको चन्द्रमाले अन्तरिक्षमा पानीको फोहरा छोड्दैछ, पृथ्वी बाहिर जीवन सम्भव छ ?
काठमाडौं । शनि ग्रहको सानो चन्द्रमा इन्सिलेडस्ले आफ्नो ध्रुवबाट अन्तरिक्षमा पानीका विशाल फोहराहरू फ्याँकिरहेको दृश्य अन्तरिक्षमा देखिएको छ। इन्सिलेडस् नामक चन्द्रमाबाट निस्कने पानीको वर्षाको लम्बाइ धेरै किलोमिटर टाढासम्म पुगेको छ ।
अमेरिकी स्पेस एजेन्सी नासाको जेम्स वेब टेलिस्कोपले यसको तस्बिर खिच्यो। इन्सिलेडस्ले यी पानीका फोहराहरूसंग जैविक र रासायनिक कणहरू फ्याँकिरहेको छ। वैज्ञानिकहरूको मतअनुसार इन्सिलेडस्बाट निस्कने पानीको फोहराले हामीलाई पृथ्वीबाहिर पनि जीवन सम्भव छ भन्ने प्रमाण दिन्छ। वा सायद त्यहाँ जीवन छ, जुन हामीलाई थाहा छैन।
नासाको गोडार्ड स्पेस फ्लाइट सेन्टरकी प्लानेटरी एस्ट्रोनोमर सारा फागीले इन्सिलेडस्ले फ्याँकेका विशाल फोहराहरू पानी भएको बताइन् । वास्तवमा, सूर्यको तापले इन्सिलेडस्को क्रस्टमा रहेको तरल बरफले महासागरलाई वाष्प बनाउँछ। जसका कारण शनि ग्रहको गुरुत्वाकर्षणका कारण यस्ता झरनाहरु निस्कने गरेको देखिन्छ ।
सन् २००८ र २०१५ को बीचमा नासाको क्यासिनी अन्तरिक्ष यानले यो चन्द्रमाको झरना देखेपछि वैज्ञानिकहरू छक्क परेका थिए । अन्तरिक्ष यानमा रहेको मास स्पेक्ट्रोमिटरले जीवन उत्पादन गर्ने जैविक कणहरू अर्थात् अर्गानिक अणुहरू यी झरनाहरूबाट बाहिर निस्किरहेको देखे। यसबाहेक आणविक हाइड्रोजन, कार्बन डाइअक्साइड, मिथेन र ढुङ्गाका टुक्राहरू पनि बाहिर निस्किएको देखियो।
इन्सिलेडस् हाम्रो सौर्यमण्डलको बाहिरी भागमा अवस्थित एउटा बर्फिली संसार हो। यस चन्द्रमाको सतहमा कुनै समुद्र छैन तर सतह मुनि छन् । क्यासिनीको अवलोकनले इन्सिलेडस्को महासागरमा बस्न मिल्ने हाइड्रोथर्मल भेन्ट्स रहेको बताउँछ। मिथानोजेनहरू यस्तो गहिराइ र अन्धकारमा बस्छन्। तिनीहरू मिथेन ग्यासमा बाँच्छन्। (एजेन्सी) तस्बिर प्रतीकात्मक)