रुसमा परमाणु ब्रिफकेस बोक्ने जिम्मेवार जर्नेल गेरासिमोभ गायब भएको विश्वभर चर्चा
काठमाडौं । रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले भाडाका समूह वाग्नरमाथिको क्र्याकडाउन र कम्तिमा एकजना गिरफ्तारीको अपुष्ट रिपोर्टहरूबीच धेरै वरिष्ठ रुसी सैन्य जनरलहरू सार्वजनिक रूपमा देखा परेका छैनन्।
रसियाका शीर्ष जनरल भ्यालेरी गेरासिमोभ गत शनिबारको विद्रोहपछि सार्वजनिक वा सरकारी टिभीमा देखा परेका छैनन्, गेरासिमोभलाई सुम्पिनुपर्ने माग गर्दै भाडा सेनाका प्रमुख येभगेनी प्रिगोजिनले विद्रोह गरेका थिए । गत असार ९ गतेदेखि रक्षा मन्त्रालयको प्रेस विज्ञप्तिमा पनि उनको नाम उल्लेख गरिएको छैन । केही पश्चिमी सैन्य विश्लेषकहरूका अनुसार ६७ वर्षीय गेरासिमोभ युक्रेनसँग रुसको चलिरहेको युद्धका कमाण्डर र रुसको तीनवटा “आणविक ब्रिफकेस” मध्ये एउटाको जिम्मा लिने व्यक्ति हुन्।
जनरल सर्गेई सुरोविकिन विद्रोहको समाचारपछि सार्वजनिक रूपमा नदेखिनेहरू मध्ये एक हुन्। सिरियाली द्वन्द्वमा आफ्नो आक्रामक रणनीतिका लागि रुसी प्रेस द्वारा “जनरल आर्मागेडोन” उपनाम दिएका, उनी युक्रेनमा रूसी सेनाका उपकमान्डर हुन्। मंगलबारको न्यूयोर्क टाइम्सको रिपोर्टका अनुसार अमेरिकी खुफिया ब्रिफिंगमा उनीहरूलाई विद्रोहको अग्रिम जानकारी थियो र रुसी अधिकारीहरूको उनीहरूसँग मिलेमतो थियो कि भनेर अनुसन्धान गरिरहेका थिए।
क्रेमलिनले बुधबार यस समाचारलाई अस्वीकार गर्यो र भन्यो कि त्यहाँ धेरै अनुमान र अफवाहहरू छन् र जारी रहनेछन्। मस्को टाइम्सको रुसी भाषाको संस्करण र एक सैन्य ब्लगरले सुरोविकिनको गिरफ्तारीको रिपोर्ट गरेको छ, जबकि रुसमा ठूलो अनुयायी भएका केही अन्य सैन्य संवाददाताहरूले भने कि उनी र अन्य वरिष्ठ अधिकारीहरूले विद्रोहमा उनको सम्भावित भूमिकाको बारेमा सोधपुछ भइरहेको छ। तर, सुरोभिकिनलाई पक्राउ गरिएको हो वा होइन भन्ने कुरा अहिलेसम्म तय भएको छैन।
रुसको रक्षा मन्त्रालयका पूर्वप्रेस अधिकारीद्वारा सञ्चालित टेलिग्राम मेसेजिङ एपको प्रभावशाली च्यानल राइबारले यस विषयमा अनुसन्धान भइरहेको बताएको छ। उनले भने कि अधिकारीहरूले विद्रोहलाई नियन्त्रण गर्न “निर्णायकताको कमी” देखाउने सैन्य कर्मचारीहरूलाई बाहिर निकाल्ने प्रयास गरिरहेका थिए, जबकि केही रिपोर्टहरूले यो पनि सुझाव दिए कि सशस्त्र सेनाका केही भागहरूले विद्रोहको प्रारम्भिक चरणमा वाग्नर लडाकुहरूलाई मारेका थिए। केही रुसी र पश्चिमी सैन्य र राजनीतिक विश्लेषकहरू विश्वास गर्छन् कि रक्षामन्त्री सर्गेई शोइगु, एक अनुभवी पुटिन सहयोगी जसलाई प्रिगोजिनले गेरासिमोभलाई उनको कथित अक्षमताका कारण हटाउन खोजिरहेका थिए ।
कार्नेगी एन्डाउमेन्ट थिंक ट्यांकका रूसी सैन्य विशेषज्ञ माइकल कोफम्यानले ट्विटरमा लेखे, “मलाई लाग्छ कि उनले (प्रिगोजिन) साँच्चै सोइगु र गेरासिमोभको बारेमा केही गर्ने आशा गरेका थिए, कि पुटिनले उनको (प्रिगोजिनको) पक्षमा शासन गर्नेछन्। यद्यपि, उल्टो भयो।”
यसैबीच, गेरासिमोभ अनुपस्थित रहेकै बेला पुटिनले मंगलबार गृहयुद्ध रोक्नका राम्रो भूमिकाका सेनालाई धन्यवाद दिए, जबकि शोइगुले त्यसयता धेरै सार्वजनिक रूपमा देखा परेका छैनने
गेरासिमोभका डेपुटी सुरोविकिन अन्तिम पटक शनिबार देखिएका थिए जब उनी प्रिगोजिनसँग विद्रोह रोक्न बिन्ती गरिरहेको भिडियोमा देखा परेका थिए। त्यो अवधिमा उनी थकित देखिन्थे र दबाबमा बोल्दै थिए वा होइनन् भन्ने स्पष्ट थिएन। बुधबार साँझ रूसी मिडिया र ब्लगरहरूबाट अपुष्ट रिपोर्टहरू आएका थिए कि सुरोभिकिनलाई पक्राउ गरेपछि मस्कोको लेफोर्टोभो हिरासत केन्द्रमा राखिएको थियो। पत्रकार अलेक्से भेनेडिक्टोभले आफ्ना स्रोतहरू उद्धृत गरी भने कि सुरोविकिन शनिबारदेखि आफ्नो परिवारसँग सम्पर्कमा थिएनन् र उनका अंगरक्षकहरू पनि देखिएका थिएनन्। (एजेन्सी)